Menopauza – jak przetrwać ten okres i nie zwariować?

Przekonaj się, co możesz sama zrobić, by złagodzić objawy menopauzy. Poznaj skuteczne terapie i codzienne sposoby na menopauzę.


Menopauza to okres, w którym wiele rzeczy się zmienia i utrudnia „normalne” funkcjonowanie. To, co najczęściej wpływa na codzienne życie – to uderzenia gorąca i towarzyszące im poty. Mogą one występować nawet u 75%. kobiet w średnim wieku.

Nie znamy bezpośredniej przyczyny uderzeń gorąca związanych z menopauzą. Uważa się, że objawy naczynioruchowe pojawiają się na skutek spadku poziomu estrogenów i związanych z nim zaburzeń funkcjonowania regulacji temperatury ciała. W związku z tym nawet niewielkie zmiany temperatury mogą spowodować gwałtowny wzrost przepływu krwi, często na twarzy, szyi oraz w obrębie klatki piersiowej, który powoduje odczucie wysokiej temperatury i obfite pocenie się, a następnie uczucie chłodu i dreszcze. Epizody objawów naczynioruchowych mogą trwać od 1 do 5 minut, w ciągu doby występując kilka, a nawet kilkanaście razy.

Jak sobie pomóc? Warto dostosować warunki otoczenia, tak by sprzyjały one zachowaniu właściwej temperatury. Pamiętaj o odpowiedniej odzieży – ubraniach z naturalnych materiałów, lekkich bawełnianych piżamach na noc czy częstym wietrzeniu pomieszczeń, w których przebywasz. Podwyższyć temperaturę mogą: alkohol, pikantne potrawy, gorące jedzenie i napoje.

Jeśli masz problem z nadwagą lub otyłością, postaraj się zrzucić kilka kilogramów. Istnieją naukowe dowody, że obniżenie masy ciała powoduje zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie częstości występowania symptomów wazomotorycznych. Wykazano, że kobiety, które schudły co najmniej 4,5 kg miały o ponad 20%. większą szansę na wyeliminowanie objawów naczynioruchowych w ciągu roku. Natomiast u kobiet, które straciły co najmniej 10%. wyjściowej masy ciała  szansa ta wzrastała do ponad 50%.

Wahania masy ciała, a zwłaszcza jej przyrost, również są obserwowane u zdecydowanej większości kobiet w okresie menopauzy. Szacuje się, że odsetek otyłych Polek po przejściu klimakterium wzrasta ponad dwukrotnie! Im jesteś starsza, tym bardziej maleją potrzeby energetyczne Twojego organizmu. Spowalnia się tempo przemiany materii oraz zmniejsza się Twoja aktywność fizyczna i nawet utrzymywanie dotychczasowych zwyczajów żywieniowych może powodować systematyczny wzrost Twojej masy ciała. Jak wykazują badania, nadwyżka pożywienia dostarczająca ok. 100 kcal dziennie (niezależnie od wieku) powoduje przyrost masy ciała średnio o 5 kg w ciągu roku. Ponadto niedobór hormonów płciowych sprzyja odkładaniu się tłuszczu, głównie w okolicach brzucha, powodując tzw. otyłość brzuszną. Oprócz estrogenów spada także poziom leptyny – hormonu tkanki tłuszczowej, który uczestniczy w regulacji poczucia apetytu, powodując większe uczucie głodu, a w konsekwencji tycie.

Co możesz zrobić? Przede wszystkim popraw sposób odżywiania się (na prawidłowo zbilansowany, oparty na piramidzie zdrowego żywienia), poziom aktywności fizycznej i sposób spędzania czasu wolnego. Te czynniki mają największy wpływ na bilans energetyczny organizmu, a w konsekwencji – na wielkość masy ciała.

Pamiętaj, że otyłość brzuszna – wraz ze współwystępującą insulinoopornością, dyslipidemią i nadciśnieniem tętniczym krwi – składają się na zespół zmian nazywanych menopauzalnym zespołem metabolicznym, zespołem X lub zespołem W. Zwiększa on ryzyko chorób układu krążenia i dysfunkcji seksualnych.

Uderzenia gorąca i wahania masy ciała to jednak nie wszystko, co może przydarzyć Ci się podczas menopauzy. Nieprzewidywalne wahania hormonalne, objawy naczynioruchowe, bezsenność, stres, mniejsze poczucie atrakcyjności – jeden lub kombinacja tych czynników – mogą powodować u Ciebie wahania nastroju lub stany depresyjne.

Pamiętaj: Czy cierpisz na lekkie zaburzenia nastroju, czy na coś bardziej poważnego zawsze możesz liczyć na pomoc specjalisty!

Jak sobie poradzić? W przypadku łagodnej do umiarkowanej depresji mogą Ci pomóc leki ziołowe, takie jak np. dziurawiec, miłorząb oraz zmiany w stylu życia:

  • podziel duże zadania na mniejsze, ustal pewne priorytety
  • uczestnicz w działaniach, które pomogą Ci poczuć się lepiej (ćwiczenia gimnastyczne, chodzenie do kina, uczestniczenie w spotkaniach towarzyskich i społecznych, jak np. uniwersytety III wieku, czy spotkania religijne)
  • daj sobie czas: poprawa nastroju następuje stopniowo
  • odłóż ważne decyzje do czasu, gdy poczujesz się lepiej; przed podjęciem znaczących decyzji – zmiana pracy, zawarcie związku małżeńskiego lub rozwód – warto omówić to z innymi osobami, które znają Cię dobrze i mają bardziej obiektywny obraz sytuacji

W przypadku wahań nastroju w okresie okołomenopauzalnym zaleca się również stosowanie hormonalnej terapii menopauzalnej.

W przypadku ciężkiej depresji przepisywane są leki przeciwdepresyjne. Aby zaobserwować poprawę, należy je przyjmować przynajmniej kilka tygodni. W badaniach naukowych wykazano ponadto, że niektóre leki przeciwdepresyjne przynoszą poprawę w zakresie dolegliwości naczynioruchowych. Są one najbardziej skuteczne, gdy używane są w połączeniu z poradnictwem zdrowia psychicznego lub psychoterapią.

Jak wynika z badań naukowych, bardziej narażone na nawracające depresje w okresie menopauzy są kobiety, które cierpiały na depresję kliniczną oraz zespół napięcia przedmiesiączkowego.

Co jeszcze możesz sama dla siebie zrobić?

Na pewno słyszałaś o stosowaniu preparatów pochodzenia naturalnego np. terapii ziołowej czy fitoestrogenowej. To liczne preparaty powstałe na bazie naturalnych składników dostępne w aptekach bez recepty, które zawierają m.in. fitoestrogeny wykazujące działanie podobne do naturalnych estrogenów.

Fitoestrogeny jako naturalne substancje hormonalne mogą przyczyniać się do zmniejszenia częstości objawów menopauzy np. uderzeń gorąca. Dodatkowo pozytywnie wpływając na samopoczucie.

Nowa, niehormonalna terapia menopauzalna – wyciąg z pyłków i słupków kwiatowych.

Od niedawna na polskim rynku dostępny jest nowy preparat (Femelis Meno) – jedyny nie zawierający hormonów i fitohormonów. Polecany jest w przypadkach występowania objawów menopauzalnych, takich jak: uderzenia gorąca, nocne poty, kłopoty ze snem, koncentracją i zmianami nastroju. Jest to jedyny w Polsce niehormonalny preparat pochodzenia roślinnego, który zawiera opatentowany, standaryzowany wyciąg z pyłków i słupków kwiatowych oraz witaminę E, pełniącą funkcje przeciwutleniające.

Skuteczność Femelis Meno została potwierdzona badaniami klinicznymi. Ze względu na eliminację w procesie produkcyjnym alergenów obecnych w pyłku kwiatowym, preparat ten może być bezpiecznie stosowany u osób z występującą alergią. Substancje zawarte w Femelis Meno nie wykazują żadnych hormonalnych mechanizmów działania, charakterystycznych dla estrogenów oraz fitoestrogenów.

Dla kogo polecany jest Femelis Meno?

  • kobieta, której jakość życia uległa pogorszeniu z powodu objawów związanych z menopauzą
  • kobieta ze współistniejącymi przeciwwskazaniami do stosowania hormonalnej terapii menopauzalnej np.: źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze, przebyty zawał serca lub udar mózgu, wysokie ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej
  • kobieta, która nie chce stosować hormonalnej terapii menopauzalnej lub fitohormonów

Hormonalna terapia menopauzalna

(zwana także hormonalną terapią zastępczą)

Dla zminimalizowania problemów menopauzalnych, lekarz po dokładnym wywiadzie, badaniu ginekologicznym oraz badaniu piersi może polecić Ci hormonalną terapię menopauzalną (HTM). A Ty właśnie tego się obawiasz, ponieważ koleżanka koleżanki źle się po niej czuła. Ale zaraz, zaraz – nie denerwuj się niepotrzebnie. Terapia polega na suplementacji hormonów płciowych (estrogenowa, estrogenowo-progestagenowa lub estrogenowo-progestagenowa ze wstawką androgenną). Terapię można stosować z wykorzystaniem tabletek, metod przezskórnych (inaczej terapia transdermalna, w postaci plastrów, żeli, aerozolu) oraz globulek dopochwowych. Najlepiej rozpocząć ją w momencie pojawienia się pierwszych objawów znacznie utrudniających normalne funkcjonowanie. Uznana jest za bardzo efektywną, jednak nie dla każdej kobiety. U niektórych kobiet w przypadku suchości i atrofii pochwy czy przy zaburzeniach urogenitalnych wystarczą estrogeny dopochwowe. Nie martw się, lekarz dostosuje indywidualny plan Twojego leczenia. Oceni ogólny stan zdrowia, weźmie pod uwagę nasilenie objawów związanych z niedoczynnością jajników, oceni ryzyko poważnych chorób naczyń, serca, kości. Oceni także potencjalne ryzyko i korzyści z ewentualnego leczenia, biorąc pod uwagę Twój styl życia. Indywidualnie dobrana terapia nie powinna powodować działań niepożądanych. Terapia hormonalna nie jest dla wszystkich kobiet. Każda kobieta musi zdawać sobie sprawę zarówno z pozytywnych efektów, jak i z potencjalnych czynników ryzyka stosowania tego typu leczenia.

Terapia sekwencyjna a ciągła

Terapia sekwencyjna
Stosowana, gdy jeszcze miesiączkujesz. Hormonalna terapia menopauzalna może być przyjmowana w postaci estrogenowo-progesteronowej. Pozwala ona zachować comiesięczne krwawienia, w późniejszym czasie wywołuje sztuczne krwawienia, naśladujące miesiączki.

Terapia ciągła
Nie wywołuje krwawień imitujących miesiączki. A może hipnoza kliniczna? Czyli terapia psychosomatyczna, wykorzystująca stan głębokiej relaksacji oraz indywidualne wyobrażenia i sugestie. Udowodniono w badaniach naukowych, że tego typu terapia zmniejsza częstość uderzeń gorąca, poprawia nastrój i sen.